Regeerakkoord getuigt van beperkte visie op curatieve zorgsector

donderdag 19 oktober 2017

Het nieuwe Kabinet zet allereerst in op het verschuiven van de zorgverlening van de tweede naar de eerste lijn, hetgeen moet leiden tot een afname van de zorgverlening in de tweede lijn. Daarnaast dienen er opnieuw hoofdlijnenakkoorden te worden gesloten die moeten leiden tot een bezuiniging van 1,9 miljard euro structureel per jaar. Daarnaast moet het belang van zorgprofessionals volgens het Kabinet gericht zijn op de uitkomst van zorg in plaats van de omzet.

Waar het Kabinet aan voorbij gaat is dat er geen grenzen zijn aan de verschuiving naar de eerste lijn op basis van de kwaliteit en er ook financiële consequenties aan zijn verbonden die leiden tot bezuinigingen voor de tweede lijn. En daar ligt weer een samenhang met de hoofdlijnakkoorden. Die betreffen ook de medisch specialistische zorgverlening en zal een aanzienlijk deel van de 1,9 miljard bezuinigingen ook in de tweede lijn terecht komen. Hoe beide bezuinigingen zich tot elkaar verhouden is niet duidelijk en gevreesd moet worden voor cumulatie.

Dubieuze redenen

Verder is de 1,9 miljard bezuiniging om meerdere redenen dubieus. Ten eerste zal bijvoorbeeld de vergrijzing de druk op de tweede lijn vergroten naast verdergaande technologische ontwikkelingen. De medisch specialistische zorg mocht als één van de weinige sectoren de afgelopen regeerperioden binnen de hoofdlijnenakkoorden nog steeds groeien met percentages van 2 tot 3 procent. Niet voor niets dat Minister Schippers een gelauwerde minister is. Maar nu moet het anders. Niet een poging voor een 0-lijn in de groei maar een echte bezuiniging. Maar daar is de sector niet aan gewend en heeft ook te weinig zelfreflectie om gerichte maatregelen te kunnen nemen. Bijvoorbeeld door een betere en bedrijfsmatige organisatie en te komen tot realistische kostenstructuren. Fusietrajecten behoren dan ook uit den boze te zijn aangezien gebleken is dat die niet echt bijdragen aan kostenbeheersing en slechts het ego van het ziekenhuismanagement strelen. Dus succes is niet gegarandeerd als het de beoogde bezuinigingen betreft. In het regeerakkoord wordt echter wel gesteld dat als de uitgaven onverwacht hoger uitvallen het macrobeheersingsinstrument wordt ingezet. Een beproefd oost-blok middel met op de lange termijn een averechts effect van meerkosten. Vergelijk de negatieve effecten in de langdurige zorg. Ik zie de chaos al voor mij en wens Bruno veel succes.

Belang zorgprofessionals

En dan het belang van de zorgprofessionals. Indien de omzet niet een uitgangspunt meer vormt maar de uitkomst van de zorg is het niet ondenkbaar dat er een dubbel effect ontstaat in samenhang dat men nog steeds opteert voor loondienst voor medisch specialisten. Specialisten in loondienst zijn tenminste net zo duur als vrij gevestigde medisch specialiste. Het AMS salaris maal 1,4 fte bezettingscomponent. Maar in praktijk wel tegen ook nog een productieverlies tussen de 10 en 30 procent. Als de omzet dan geen uitgangspunt meer mag zijn zal dit effect nog verder toenemen. Mogelijk wordt dit ook beoogd en worden zo de bezuinigingen gerealiseerd. Het is echter bedrijfseconomisch erg risicovol en wachtlijsten zullen weer opdoemen. Hoezo gelijkgerichtheid? Ik zou er slecht van slapen als ziekenhuisdirecteur.

Gelijkgerichtheid kan ook worden gerealiseerd volgens het Kabinet (net als het vorige) door het bevorderen van de participatie van medisch specialisten. Maar waarin eigenlijk? Geen ziekenhuisdirectie wil de eigen machtspositie delen met de medisch specialisten. Participatiemodellen zijn niet zo moeilijk om te construeren. Maar de wil is er niet bij het ziekenhuismanagement.

Lang geleden gingen de dokters zelfs over omzet en declareerden integrale tarieven en het ziekenhuis diende als facilitaire voorziening. De dokters waren de baas. Vanaf het moment dat alles anders moest, het ziekenhuismanagement de trom ging roeren en de politiek het macro stuurwiel overnam zijn er steeds toenemende kostenoverschrijdingen en is de situatie eigenlijk structureel onbeheersbaar.

Conclusie

Je mag toch verwachten als burger dat er een serieuze analyse en visie wordt ontwikkeld. Het Ministerie van VWS is daar tot nu toe niet in staat gebleken. In plaats van juist de zorgprofessional centraal te zetten die de omzet maar ook de kosten maakt, blijft men wegen bewandelen die eigenlijk niet meer berijdbaar zijn. Omzet is kennelijk fout! Mijn conclusie: de kosten zullen de komende jaren tot ongekende hoogte doorgroeien en daarmee de premies.

Peter de Leede – consultant Hygieia Consultants BV
06 511 28 794

Delen op social media

FacebookTweetLinkedInPinterestE-mail